De automatische externe defibrillator, de AED, heb je nodig tijdens reanimaties. Dan is het natuurlijk wel handig om eerst de podcast aflevering over basic life support geluisterd hebben. Dat was de vorige aflevering, maar mocht je het niet zo makkelijk kunnen vinden dan vind je de link voor deze aflevering terug in de shownotes of op www.medicastpodcast.nl
Poepsimpel zou het zijn, een AED. Het zegt precies wat je moet doen, dus iedereen kan het. Oké, om eerlijk te zijn klopt dit ook. En toch loopt iedereen de eerste keer te stuntelen met de plakkers. En zoals ik al in de BLS podcast zei, je kunt maar beter goed voorbereid zijn. Daarom doorlopen we vandaag hoe je een AED moet gebruiken.
Laten we beginnen met de afkorting AED, dit staat voor automatische externe defibrillator. Het registreert je hartritme en geeft indien nodig een elektrische shock om het hart te resetten. Het zal dus alleen nodig zijn bij reanimatiesetting met een shockbaar ritme. Het logo is een wit hartje met een bliksemschicht erin. En als je eenmaal weet hoe het eruit ziet, zie je het overal terug in openbare ruimtes. Toch zijn er nog steeds te weinig AED’s beschikbaar. En dat terwijl het gebruik van een AED de kans op overleving kan vergroten! Er zijn hiervoor al mooie acties zoals buurtAED.nl. Dit is een crowdfunding actie waarbij je als buurt een AEd aanschaffen. Zo’n AED kan je vervolgens registreren in het oproepsysteem van HartslagNu. Op de website van HartslagNu en in de app heb je hierdoor een mooi overzicht van de dichtstbijzijnde AED’s. Op die manier ren je niet de hele buurt rond op zoek naar een AED, maar kun je gericht naar een locatie lopen.
Een AED is een klein koffertje die in verschillende kleuren beschikbaar is, rood, geel, groen. Het enige dat altijd overeenkomt is het logo van het hartje met de bliksemschicht erin. Zo kun je een AED herkennen. Daarnaast is de inhoud ook vrijwel hetzelfde. Er zit een apparaat in die het hartritme zal herkennen. Er zullen ook altijd twee grote plakkers in zitten die de elektroden zijn die het hartritme zullen registreren. Daarnaast kun je soms ook kleinere plakkers vinden die geschikt zijn voor kinderreanimaties. Zijn die er niet, dan heb je altijd de mogelijkheid om de grote plakkers te gebruiken voor een kinderreanimatie. Maar daarover meer in een andere podcast. Je vindt vaak ook een schaar om eventueel kleding of beha’s open te knippen, een handdoek om een borstkas droog te maken of een scheermes voor hele behaarde borstkassen. Soms zitten er extraatjes in zoals handschoenen en een beademingsmasker.
Hoe werkt het nu een AED? Je pakt de plakkers er als eerste bij. Op de plakkers staat de afbeelding waar deze geplaatst moeten worden. Een borstkas moet volledig ontbloot worden, kleding, beha’s en sieraden moeten weg zijn. De borstkas moet verwijderd zijn van overtollig haar en moet droog zijn. Plakker 1 wordt geplaatst aan de rechterkant van de borstkas tussen de clavicula en de tepel. Let erop dat je de plakker liever niet over de tepel plakt, want er is dan een kans op brandwonden van de tepel. Plak de plakkers ook niet over pacemakers of piercings. De 2e plakker plaats je aan de linker kant van de borstkas onder de oksel. Plaats één hand in de oksel en plak vervolgens de plakker er net onder. Probeer ze in één keer goed te plakken, want hoe vaker je ze verwijderd hoe slechter de plaklaag wordt. Nou heb ik net verteld dat je de plakkers niet op pacemakers en piercings mag plaatsen. Of wat dacht je van grote wonden, daar plak je liever ook niks over. Spiegel de plakkers, links boven en rechts onder oksel. Oké, er zijn 2 scenario’s. Ofwel de AED is gaan praten toen jij de koffer opende of jij moet nu de stekker van de plakkers in het apparaat steken en het zal beginnen met praten. De AED zal instructies geven hoe jij de plakkers moet plaatsen. Als jij weet wat je moet doen, ga dan gerust op je eigen tempo verder en wacht niet op de instructies van de AED. Die volgt vanzelf als jij sneller bent. Het mooiste is als iemand reanimeert en de ander de AED aansluit tijdens het reanimeren. Dit kan natuurlijk niet als je alleen bent. Start gelijk met weer reanimeren zodra de AED is aangesloten en wacht op instructies. Je zult op een gegeven moment te horen krijgen dat je het reanimeren moet stoppen. Dit is nodig zodat de AED het hartritme kan beoordelen. Er zijn slechts twee uitkomsten. Er is sprake van een niet-shockbaar ritme, een asystolie of een PEA oftewel pulseless electrical activity, en de AED zal zeggen dat geen shock wordt aanbevolen en dat je moet continueren met reanimeren. Duidelijk! Of er is wel sprake van een shockbaar ritme en de AED zegt dat een shock is aanbevolen. Op de AED zit een grote, vaak rode, knop die je moet gebruiken om de shock te geven. Wat onwijs belangrijk is dat niemand, maar dan ook niemand de patiënt aanraakt tijdens zo’n moment. Je checkt eerst of iedereen afstand heeft gedaan van de patiënt. Daarna breng je je vinger naar de knop, maar druk je nog niet in. De AED zal aangeven dat de shock mag worden gegeven. Terwijl jij naar de patiënt en belangrijker nog alle andere omstanders kijkt, houdt je je vinger op de knop. Pas als je zeker weet dat niemand de patiënt aanraakt zeg je hardop: raak de patiënt niet aan, ik geef nu een shock en druk je met het oog op de patiënt op de knop. Dit is heel belangrijk, want in de oogwenk dat jij naar de knop kijkt om erop te duwen denkt iemand nog net even iets te kunnen doen met de patiënt. Het gevolg is dat er niet één maar twee mensen een shock krijgen. Het risico voor de omstander is een ritmestoornis die fataal kan zijn. En op zo’n moment kan je er echt geen 2e patiënt bij gebruiken. Oke, punt is gemaakt. Nadat jij de shock hebt gegeven start je direct met reanimeren zodra de AED heeft aangegeven dat het veilig is om de patiënt aan te raken. Je zult vanzelf merken of de shock succesvol is geweest. De patiënt begint te kreunen of beweegt. Dan kun je stoppen met reanimeren. Maar zo lang je een bewusteloze patiënt hebt die niet ademt ga je door totdat de AED een nieuwe ritmecheck heeft. Het hele riedeltje begint opnieuw. Blijf dit herhalen totdat de patiënt tegenstribbelt. Stop niet automatisch als de ambulance aanwezig is. Er moet altijd veel gebeuren in de eerste minuten en dan kunnen ze jou juist goed gebruiken als BLS-er. Volg de instructies van de ambulancemedewerkers op en stop pas als ze hier opdracht voor geven.
Bronnen:
ERC guidelines https://cprguidelines.eu/